Zwykle maluszki od 1 do 3 roku życia, choć żyją z fenyloketonurią, rozwijają się podobnie jak ich zdrowi rówieśnicy. Podobnie jak one są ciekawe świata, uczą się, rozrabiają i bardzo szybko rosną. Poznają również niezwykle bogaty świat smaków jakie niosą ze sobą potrawy niskobiałkowe. I podobnie jak ich rówieśnicy świetnie widzą co lubią, a co nie – również w ramach własnej diety.
Osteoporoza to choroba kości, w której dochodzi do cienienia i zmniejszenia się liczby beleczek kostnych i która uzyskała niechlubne miano „cichej złodziejki”. Dlaczego? Bowiem przez lata rozwija się bezoobjawowo, dyskretnie, ale nieubłaganie i daje o sobie znać wtedy, gdy sytuacja jest dość poważna. Niejedna chora osoba dowiedziała się o ubytku w swoich kościach dopiero w momencie, gdy doszło do złamania osłabionej kości.
Jak już pisałam żywienie w fenyloketonurii wymaga przestrzegania reżimu dietetycznego polegającego na dostarczaniu do organizmu ściśle określonej ilości fenyloalaniny — aby ułatwić wyliczanie ilości tego aminokwasu w żywności zestawiłam w tabelach wartości odżywcze podstawowych produktów spożywczych jakie można nabyć w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem artykułów przystosowanych do diety niskofenyloalaninowej (PKU).
Żywienie w fenyloketonurii wymaga przestrzegania reżimu dietetycznego polegającego na dostarczaniu do organizmu ściśle określonej ilości fenyloalaniny — aby ułatwić wyliczanie ilości tego aminokwasu w żywności zestawiłam w tabelach wartości odżywcze podstawowych produktów spożywczych jakie można nabyć w Polsce — i to zarówno artykułów przystosowanych do diety niskofenyloalaninowej, jak i o zwyczajnej ilości białka.
Jesień to drugi okres w roku (po wiośnie), w którym wielu osobą dokuczają wrzody żołądka i/lub dwunastnicy. Właśnie wtedy większość chorych skarży się na bóle brzucha, nudności, pieczenie w dołku, uczucie rozpierania czy zgagę. Wtedy również większość z nich zaczyna przypominać sobie podstawowe zasady diety, o których lekarz co prawda wielokrotnie wspominał, ale które w okresie dobrego samopoczucia na ogół nie są przestrzegane.
Klasyczną dietę wrzodową stosuje się dość prosto – a jej zasady zostały już przeze mnie opisane. Czasami jednak na wrzody cierpią osoby wykluczające z jadłospisu mięso i inne produkty zwierzęce. Czy dieta wrzodowa może być dietą wegetariańską a nawet wegańską?
Dla dzieci i młodzieży chorej na fenyloketonurię bardzo ważne jest, aby posiłki dostarczały określoną na podstawie indywidualnej tolerancji ilość fenyloalaniny. Najdokładniejszą i najbezpieczniejszą metodą obliczania ilości dostarczanej do organizmu fenyloalaniny jest wyliczanie jej poziomu na podstawie tabel wartości odżywczej produktów — dlatego właśnie postanowiłam opracować oddzielny wpis zawierający właśnie takie tabele, podające skład w 100 g części jadalnych artykułów spożywczych.
W pierwszym roku życia, zaraz po zdiagnozowaniu fenyloketonurii, rodzice czują się przytłoczeni wiadomością o nieuleczalnej chorobie swojego szkraba. Pobyt w szpitalu, proces diagnostyki, rozmowy z innymi rodzicami, lekarzami i dietetykami w oddziałach chorób metabolicznych to okres bardzo stresujący. Stawiają sobie pytania: Jak dbać najlepiej o swoje maleństwo? Czym mogę karmić maluszka? Kiedy i w jakiej ilości wprowadzać pokarmy, tak aby nie zaszkodzić? Jak to obliczyć poziom fenyloalaniny w posiłkach? Oczywiście personel medyczny stara się jak najdokładniej przygotować rodziców – nie zmienia to jednak faktu, że często szukają oni dodatkowych informacji w internecie, potwierdzenia wskazań, zrozumienia co będzie dalej.
Każde przyswajane z pożywieniem białko składa się z mniejszych cząstek – aminokwasów – które organizm odzyskuje w szeregu procesów biochemicznych i zużywa na własne potrzeby. Problemy zaczynają się wtedy, gdy któryś ze szlaków metabolicznych nie działa jak należy. I tak się dzieje w przypadku fenyloketonurii – zaburzona zostaje droga przemiany fenyloalaniny. Na szczęście jest to aminokwas egzogenny, to znaczy, że organizm pozyskuje go przede wszystkim z pożywienia. Właśnie dzięki temu można znacząco ograniczyć jego ilość dietą i nie dopuścić do niekorzystnego, nadmiernego nagromadzenia w organizmie.
Żywienie bezglutenowe to zastosowanie diety, w której wyklucza się produkty zbożowe zawierające gluten: pszenicę, jęczmień, żyto, jak również owies. Przy czym owies szkodzi jedynie niektórym — niestety w Polsce zwykle jest zanieczyszczany glutenem i w związku z tym stale powinien być wykluczany w diecie bezglutenowej.
Dla kogo?
Samą dietę bezglutenową dietetycy zwykle klasyfikują jako jeszcze jedną „prostą” dietę eliminacyjną, omawianą zwykle na wykładach przy okazji żywienia pediatrycznego – rzadko kiedy zwraca się uwagę na to, jak duży procent osób dorosłych wymaga takiego modelu żywienia. Obecnie coraz więcej badań wskazuje na to, że ilość chorych wymagających wykluczania glutenu z jadłospisu stale rośnie i w tej chwili szacuję się, że jest to już około 1% ludzi.
„Dietę wątrobową” poleca się tym wszystkim, którym potrzebują dodatkowej ochrony wątroby i trzustki – czasami zdarza się (choć rzadziej niż w przypadku mięsożernych), że osoba żywiąca się dotychczas dietą wegańską lub wegetariańską również musi zacząć ją stosować. Wtedy w większości gabinetów dietetycznych i lekarskich zaleca się chorym przejście na dietę tradycyjną – panuje ogólne przekonanie, że diet bezmięsnych nie można stosować w przypadku chorób przewodu pokarmowego. A tak nie jest.