Miedź
Pracując wiele lat z ludźmi spotykałam się z najdziwniejszymi przypadkami. Jedna z pacjentek, która leczyła się w Instytucie Reumatologii przekonywała mnie, że obecnie nie używamy naczyń miedzianych, a wyjałowione środowisko nie dostarcza nam wystarczających ilości miedzi w pożywieniu (ta straszna uboga gleba). W teorii tej słusznym (i jedynym) sposobem dostarczenia sobie tego składnika jest noszenie specjalnej miedzianej bransoletki (zapewne o odpowiedniej cenie). I nawet normy zawartości miedzi w produktach spożywczych (zakłamane – bo ci straszni naukowcy nic tylko kłamią w tabelkach), ani nawet tłumaczenie, że zanieczyszczenie środowiska również zwiększa dostarczanie tego pierwiastka (dałam się zmanipulować, tym którzy chcą byśmy tak myśleli) nie przemówiło do owej pani. Za to ja miałam przez kilka godzin dobry nastrój – czegóż to ludzie nie dadzą sobie wmówić.
Jako zmanipulowana (lub zakłamana – wybrać co kto woli) dietetyczka zaprzeczam, aby miedź chroniła przed gruźlicą, epilepsją, cukrzycą i całą resztą chorób oraz strasznych bakterii. Do tego idea jakoby miedziana bransoletka stawała się zielona pod wpływem choroby bardzo przypadła mi do gustu. Miedziane dachy są zielone bo chore.
Rola
Miedź w organizmie człowieka jest:
- niezbędna do wykorzystywania rezerw żelaza w syntezie hemoglobiny,
- konieczna do budowy tkanki łącznej i kostnej,
- bierze udział w metabolizmie tkanki nerwowej,
- wchodzi w skład enzymów związanych z przekazywaniem tlenu do tkanek,
- jest czynnikiem warunkującym utrzymanie prawidłowego koloru skóry i włosów,
- jest konieczna do prawidłowego funkcjonowania insuliny,
- bierze udział w uwalnianiu energii z białek, węglowodanów i tłuszczy,
- uczestniczy w syntezie prostaglandyn.
Niedobór
Niedobór miedzi prowadzi do upośledzenia wchłaniania żelaza, a tym samym do niedokrwistości.Można również zaobserwować odbarwienia włosów i skóry, obrzęki.
Bardzo rzadko, w wyniku bardzo dużego braku miedzi dochodzi do:
- uszkodzeń serca i tętnic, widocznych nieprawidłowości w zapisie EKG, zwiększenia ryzyka zawału serca związanego z nadciśnieniem tętniczym i zakrzepami,
- zakłóceń w pracy centralnego układu nerwowego objawiającego się odrętwieniem, mrowieniem, zaburzeniami koncentracji,
- zaburzeń w powstawaniu kolagenu, prowadzących do zniekształceń kośćca, zmniejszeniem elastyczności skóry i błon śluzowych, naczyń krwionośnych.
U kogo najczęściej stwierdza się niedobór?
Najczęściej (niewielki i łatwy do uzupełnienia dietą) niedobór miedzi występuje w:
- przypadku niedożywienia (np: w trakcie długotrwałej, a nieracjonalnej diety odchudzającej, a co ciekawe równie często u chorych na kuchni szpitalnej),
- przewlekłych chorobach przewodu pokarmowego (jelit, trzustki),
- oparzeniach,
- długotrwałych biegunkach,
- niektórych chorobach nerek,
- u osób po częściowym usunięciu żołądka,
- przy długotrwałym stresie.
Bardzo mało miedzi znajduje się w mleku (również kobiecym), dlatego maluszek na pierwsze miesiące życia gromadzi miedź w trakcie ciąży. Z tego również powodu przyszłe mamy dość często narażone są na mikro-niedobory miedzi i powinny częściej sięgać po artykuły spożywcze będące jej źródłem.
Miedź a inne składniki pokarmowego
Wchłanianie miedzi ograniczają:
- witamina C,
- żelazo,
- cynk,
- molibden,
- kadm,
- siarczki.
Nadmiar
Nadmiar miedzi występuje bardzo rzadko i prowadzi do zniszczenia flory bakteryjnej jelit, podrażnień śluzówki jamy ustnej i żołądka, a w wyniku tego do wymiotów, nudności, bóli mięśniowych, bóli brzucha i anemii.
Występuje również schorzenie dziedziczne (choroba Wilsona), w przebiegu którego nadmiar miedzi jest gromadzony w narządach wewnętrznych człowieka – mózgu, wątrobie, nerek – i doprowadza do zmian degeneracyjnych.
Czy wiesz, że…
miedź ma tendencję do kumulowanie się we krwi, a tym samym jej nadmiar powoduje zmniejszenie zasobów cynku.
Źródła
Najlepszym źródłem miedzi są: wątroba, warzywa liściaste, pełnoziarniste produkty zbożowe, niektóre ryby, ostrygi, orzechy, migdały, nasiona strączkowe.
Zawartość miedzi w pokarmach obniża się jeżeli przechowywane są one przez dłuższy okres w metalowych pojemnikach lub w środowisku kwaśnym (np: ocet).
Na co dzień
Miedź jest potrzebna organizmowi, ale w rozsądnych ilościach, zarówno nadmiar jak i niedobór są szkodliwe. Pożywienie stanowi całkowicie wystarczające źródła miedzi, nie zachodzi potrzeba dodatkowego suplementacji tego składnika. Miedź występuje w wielu produktach spożywczych dostępnych nie tylko w tradycyjnej diecie, ale również w diecie wegańskiej – tak więc łatwo ją sobie dostarczyć nie zależnie od stosowanego modelu żywienia.
Zdjęcie: nuttakit / FreeDigitalPhotos.net