Cynk

W diecie osób starszych

U osób w podeszłym wieku często występuje niedobór cynku. Jest to związane z upośledzeniem wchłaniania w przewodzie pokarmowym, stosowaniem niewłaściwej i niepełnowartościowej diety (bo już się nie chce gotować, albo jest się już samemu i nie ma się siły), jak również z przyjmowaniem leków pogarszających wchłanianie cynku lub zwiększających jego wydalanie. Obniżone stężenie jonów tego pierwiastka prowadzi do częstszych zachorowań na drobne infekcje wirusowe i bakteryjne oraz zwiększenia ryzyka wystąpienia cukrzycy i miażdżycy.

Gdy walczymy z nowotworem

Cynk odgrywa rolę w zapobieganiu nowotworów oraz wspomaga organizm w trakcie leczenia z raka. U pacjentów w takcie radioterapii cynk zabezpiecza przed stanami zapalnymi skóry oraz zmniejsza zaburzenia smaku.

Dla maluszka

Prawidłowe stężenie cynku w organizmie przyszłej mamy wpływają na prawidłowe wytworzenie podniebienia, warg, mózgu, oczu, serca, płuc, układu moczowo-płciowego, kości maluszka. Ponadto zwiększają odporność noworodka i zmniejszają ryzyko śmierci przy porodzie.

Rola

Cynk w organizmie człowieka:

  • wchodzi w skład 60 enzymów – uczestnicząc w ten sposób w przemianie węglowodanów, białek, kwasów nukleinowych,
  • niezbędny do syntezy białek i kwasów nukleinowych,
  • reguluje działanie insuliny,
  • odgrywa rolę w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej,
  • wpływa na prawidłowy rozwój fizyczny,
  • warunkuje prawidłową pracę narządów płciowych,
  • bierze udział w tworzeniu krwinek czerwonych.

Cynk zapobiega schorzeniom prostaty, obniża poziom cholesterolu, współdziała w leczeniu zaburzeń umysłowych, przyspiesza gojenie się ran i oparzeń.

Niedobór

Niedobór cynku prowadzi do:

  • braku łaknienia,
  • ślepoty nocnej,
  • zaburzeń smaku i węchu,
  • zahamowania wzrostu,
  • zmian skórnych,
  • zmniejszenia ilości testosteronu (męskiego hormonu płciowego),
  • przerostu prostaty bez cech nowotworowych,
  • miażdżycy naczyń,
  • łysienia,
  • spadku odporności organizmu.

Kto jest narażony na niedobory cynku?

Niedobory cynku występują w:

  • zaburzeniach wchłaniania,
  • schorzeniach nerek,
  • zespole Downa,
  • cukrzycy,
  • niedokrwistości hemolitycznej,
  • długotrwałym stresie,
  • schorzeniach wątroby i trzustki,
  • talasemii,
  • podczas nadużywaniu alkoholu,
  • w przypadku urazów obejmujących duże części ciała,
  • u osób po resekcji żołądka,
  • u kobiet stosujących długotrwałe i wyniszczające diety,
  • u dzieci z brakiem łaknienia,
  • u osób starszych.

Czy wiesz, że…

zwiększone zapotrzebowanie na cynk występuje u osób przyjmujących duże ilości witaminy B6, a sam cynk zwiększa zapotrzebowanie na witaminę A.

Nadmiar

Nadmiar cynku objawia się:

  • wymiotami,
  • podrażnieniem żołądka i jelit,
  • a w przypadku ostrych zatruć rozwija się niedokrwistość.

A ponadto zbyt duże spożycie cynku prowadzi do zwiększenia wydalania żelaza i miedzi.

Źródła

Źródłem cynku w diecie jest mleko i jego przetwory, mięso, ryby i owoce morza, pełnoziarniste produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych, jaja, warzywa i owoce – czyli prawie wszystkie artykuły żywnościowe. Niestety zawartość cynku w większości tych produktów związana jest z zawartością tego minerału w glebie, a ponadto zmniejsza się jeżeli w trakcie produkcji użyto nawozów fosforanowych i wapniowych. Aby nie zwiększać utraty cynku w produktach spożywczych należy je przechowywać w suchych, chłodnych i ciemnych miejscach.

Szczególnie bogate w cynk jest mięso, wątroba, owoce morza, jajka, chude mleko. W diecie wegetariańskiej (choć nie tylko) dobrym źródłem cynku są pestki dyni, kiełki pszenicy, musztarda ziarnista. A dla naszych panów – ostrygi i drożdże piwne.

Jako afrodyzjak

Jednym z bardzo dobrych źródeł cynku w diecie są ostrygi, które w krajach basenu Morza Śródziemnomorskiego uważano za afrodyzjaki. W tym przypadku przekonanie ludowe oraz dowody naukowe są zgodne – to działa. Jak? Nawet niewielkie niedobory cynku prowadzą do obniżenia stężenia testosteronu oraz zmniejszenia ilości plemników w spermie, co bywa przyczyną niepłodności mężczyzn. A jedząc ostrygi dostarczamy organizmowi naprawdę duuużo cynku, co oznacza prawidłowe stężenie męskich hormonów płciowych (odpowiedzialnych za poziom libido) i właściwą ilość plemników. Drodzy panowie – jedzcie ostrygi!

Dieta

Cynk w naszym organizmie jest składnikiem prawie 60 enzymów, bierze udział w syntezie najważniejszych elementów – białka i DNA – trudno przecenić jego rolę. Warto więc sięgać po produkty będące jego dobrym źródłem.

Zdjęcie: Tina Phillips / FreeDigitalPhotos.net

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *