Zasady żywienia

Dieta w kamicy szczawianowej wymaga pewnych ograniczeń dietetycznych, wykluczenia wielu prozdrowotych produktów i jeśli ktoś przyzwyczajony jest jeść w pewien określony sposób, to może to być dla niego dość trudne przeżycie. Nic więc dziwnego, że niedawno dostałam komentarz — pytanie: „Nie ma absolutnie żadnego rodzaju orzechów które były by ok? Czym można by je zastąpić w diecie??” I postanowiłam to sprawdzić.

Źródła

Przeszukałam kilka książek dotyczących dietetyki, ale te jednogłośnie wskazują, że każdy rodzaj orzechów wyklucza się w kamicy szczawianowej. Postanowiłam jednak być uparta i w końcu dokopałam się do artykułu z 2007 roku (więc niejako wiekowego, w kilku miejscach cytowanego, nikt nie podważył zawartych tam informacji), który dotychczas mi umknął. Artykuł ten ukazał się w Journal of Food Composition and Analysis, dotyczy frakcji rozpuszczalnej i nierozpuszczalnej szczawianów w orzechach i jest dość ciekawą odpowiedzią na zadane mi pytanie. Niestety w sieci dostępne bezpłatnie jest tylko streszczenie.

Dawna analiza

W artykule tym M. M. C. Ritter i G. P. Savage zwracają uwagę, że dotychczas większość opracowań podaje zawartość szczawianów w 100 g orzechów w następujący sposób:

	szczawiany w mg/100g
migdały	447 – 491
orzechy nerkowca	260 – 263
orzechy laskowe	221 – 223
orzeszki piniowe	196 – 199
orzeszki ziemne	131 – 148
orzechy włoskie	70 – 77
orzechy pekan	62 – 66
pistacje	46 – 51
orzechy makademia	40 – 43

I choć od opublikowania artykułu minęło ponad 10 lat, to ja znajduję takie dane jeszcze w publikacjach z tego roku.

Szczawiany frakcji rozpuszczalnej

Tym razem postanowiono zwrócić uwagę na frakcję rozpuszczalną szczawianów i w efekcie uzyskano następujące wyniki:

	szczawiany frakcji rozpuszczalnej w żołądku mg/100g	szczawiany frakcji rozpuszczalnej w jelitach (mg/100g)
migdały	538,8	222,7
orzechy nerkowca	225,3	216,8
orzechy laskowe	212,1	187,6
orzeszki piniowe	496,4	581
orzeszki ziemne	147,1	115,8
orzechy pekan	162,8	155,1
pistacje	67,4	76,5
orzechy brazylijskie	492	304,5
kasztany	83,9	72,3
masło orzechowe	158,9	129,1
wiórki kokosowe	6,6	0

I od razu, dla dociekliwych powiem, że uzyskane tu wyniki wydają się wyższe niż w pierwszej tabeli, bo badano produkty suche — czyli takie które pozbawia się wody.

Co to nam dało?

Takie całkiem inne podejście do badania wiąże się z tym, że ilość jaką wchłaniamy jest najogólniej rzecz ujmując ilością rozpuszczalnych szczawianów w jelitach (a nie w żołądku). I dla większości z omawianych orzechów ilości te były znacznie mniejsze niż wynika z prostego przedstawienia ilości szczawianów w nich zawartych. A jeżeli wiemy już ile wchłaniamy, to może warto się zastanowić czy wszystkie je trzeba wykluczyć.

Można jeść czy nie?

Ogólnie badacze sugerują, że orzechy mogą być dopuszczone do diety osób z kamicą szczawianową i ryzykiem choroby serca oraz że podobnie jak inną żywność, powinno się je podzielić grupy*:

przeciwwskazane	do spożycia w umiarkowanych ilościach
migdały, orzechy brazylijskie, orzechy nerkowca, orzeszki piniowe	orzechy laskowe, miłorząb, pekan, orzeszki ziemne, pistacje, kasztany jadalne

* Jeżeli jakiegoś rodzaju orzechów nie ma wymienionego, to dlatego że nie mam o nim danych.

Radzą jednak przy okazji — że dobrze jest łączyć orzechy z produktem bogatym w wapń, tak by jeszcze bardziej zminimalizować ilość wchłanianych szczawianów.

Moja opinia

Bardzo rzadko zdarza się by do dietetyka przyszła osoba z tylko kamicą szczawianową, najczęściej jest tych schorzeń znacznie więcej. Jeżeli więc dowiaduje się, że u osoby obciążonej chorobą serca, nadciśnieniem, cukrzycą, problemami z poziomem lipidów we krwi, mogę wprowadzić umiarkowane ilości wybranych orzechów to bardzo chętnie będę z tego korzystała. Oczywiście kluczową sprawą będzie zrozumienie tego co to znaczy „umiarkowana ilość” — ja bym sięgała po nie w nie większej dawce niż 15–30 g raz na kilka dni. Zdecydowanie (patrząc na dane) częściej decydowała się na kasztany jadalne i orzeszki pistacjowe (oczywiście nie solone!) i do tego preferowałabym ich dodatek do jakiejś sałatki z produktem bogatym w wapń lub choćby jako posypkę do jogurtu naturalnego.

O tym tematyce kamieni szczawianowych można przeczytać również:

• Kamica szczawianowo-wapniowa
• Herbaty, zioła i kawa w kamicy szczawianowo-wapniowej

Obrazek: dream designs / FreeDigitalPhotos.net