Witamina C

Jest taka witamina której wpływ na skórę jest niebagatelny: rozjaśnia cerę, usuwa objawy zmęczenia, zmniejsza lub usuwa przebarwienia, przeciwdziała powstawaniu brzydkich „pajączków” u pań z cerą naczynkową, zwiększa elastyczność i sprężystość skóry, a ze względu na zmniejszenie wolnych rodników w organizmie spowalnia procesy starzenia się skóry.

 


Prawdziwa witamina młodości – czyli czego jeszcze nie wiemy o witaminie C

Jak już wymieniłam na początku, jest to witamina niezbędna w diecie każdej dbającej o siebie kobiety. A przecież kwas askorbinowy – to inna nazwa witaminy C – to nie tylko związek działający kosmetycznie, ale przede wszystkim biologicznie czynna substancja, której rola w organizmie jest niezwykle różnorodna:

  • uczestniczy w przemianie aminokwasów (tyrozyny),
  • bierze udział w syntezie steroidów nadnerczowych,
  • odgrywa rolę w budowie i odnowie tkanki łącznej – m.in. kolagenu (dlatego witamina C gwarantuje gojenie się ran i z tego również powodu tak dobrze wpływa na wygląd skóry),
  • wykazuje działanie bakteriobójcze i bakteriostatyczne – witamina C pobudza do wzrostu komórki odpornościowe typu T i B,
  • uczestniczy w przemianach folacyny,
  • podwyższa przyswajalność żelaza (zapobiega niedokrwistości),
  • odgrywa rolę w przemianie barwników skóry (melanin),
  • odgrywa rolę w przemianie amin katecholowych,
  • reguluje produkcję cholesterolu w organizmie i przekształcanie go w kwasy żółciowe – co docelowo prowadzi do obniżenia „złego” cholesterolu LDL i zwiększenia jego „dobrej” frakcji HDL,
  • wpływa na stężenie prostacyklin i prostaglandyn – zmniejsza tendencje do zlepiania się krwi, rozszerza naczynia krwionośne ułatwiając w ten sposób przepływ krwi i zmniejszając ciśnienie tętnicze – w ten sposób witamina C działa profilaktycznie w chorobie niedokrwiennej serca (czyli chorobie wieńcowej),
  • ochrania organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, nadtlenków lipidowych i innych toksyn, których nadmiar w organizmie jest jedną z przyczyn powstawania nowotworów, np.: blokuje powstawanie w żołądku rakotwórczych nitrozoamin.

Można więc spokojnie powiedzieć, że witamina C to nie tylko witamina młodości, ale również i zdrowia.

Jakie czynniki zewnętrzne wpływają na witaminę C?

Kwas askorbinowy to substancja bardzo podatna na różne czynniki zewnętrzne.

CzynnikWpływ na witaminę C
podaż (nie za mała i nie za duża) witaminy A, B2, B6, E, bioflawonoidy, wapnia, magnezu i cynkuzwiększa wchłanianie witaminy C
leki: barbiturany, aspiryna, środki zawierające żeń-szeń, diuretyki, slufonamidy, antykoagulatny, środki przeciwdepresyjne, kortyzon, środki zawierające estrogenyzwiększa zapotrzebowanie na witaminę C
światło, nikotyna, wysoka temperatura, środowisko zasadowe, powietrzezmniejsza ilość witaminy C w produktach spożywczych nawet o 80%
rdza na sprzętach gastronomicznych mających kontakt z żywnością zawierającą witaminę C (tarki, noże)zmniejsza ilość witaminy C
adrenalina, stres, duży wysiłek fizycznyzmniejsza wchłanianie witaminy C, zwiększa zapotrzebowanie na witaminę C
wodazmniejsza ilość witaminy C w produktach spożywczych (woda wypłukuje ten składnik)
zamrażanieZmniejsza ilość witaminy C tylko o jakieś 10–20%
długotrwałe przechowywanieznacząco zmniejsza ilość witaminy C
suszeniew owocach i warzywach suszonych ilość witaminy C zmniejsza się o 90%
choroby: AIDS, alkoholizm, oparzenia, choroba nowotworowa, przewlekła biegunka, przewlekłe stany gorączkowe, nadczynność tarczycy, stany po resekcji żołądka, gruźlica, schyłkowa niewydolność nerek, dializyzwiększa zapotrzebowanie na witaminę C
dializazwiększa zapotrzebowanie na witaminę C
narażenie na długotrwałe działanie niskich temperaturzwiększa zapotrzebowanie na witaminę C
niedobory dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej zmniejszenia zapotrzebowania na witaminę C
ciążazapotrzebowanie normalne (jak u zdrowego człowieka), nadmiar może zaburzań rozwój płodu
kawazwiększa zapotrzebowanie na witaminę C

Skutki niedoboru

Wstępnie niedobór witaminy C objawia się szybkim zmęczeniem, brakiem łaknienia, bólami mięśniowo-stawowymi. Następnie dochodzi do zaczerwienienia i krwawienia dziąseł, zmian zapalno-martwiczych dziąseł i wypadania zębów. Z czasem rozwija się jeszcze niedokrwistość, krwawienia podskórne, depresja i osłabienie odporności organizmu – mówimy wtedy o chorobie zwanej szkorbutem.

O ile jednak w codziennej praktyce dietetyka trudno spotkać osobę z pełnoobjawowym niedoborem witaminy C (przez kilkanaście lat pracy w zawodzie nie spotkałam nikogo z takim rozpoznaniem), o tyle ukryte niedobory witaminy C stwierdza się u znacznego odsetka osób w okresie wczesnowiosennym.

Nadmiar

Witamina C jest związkiem rozpuszczalnym w wodzie, więc wszelkich nadmiarów pozbywamy się z moczem. Przy długotrwałym nadmiarze może to jednak sprzyjać powstawaniu kamicy nerkowej.

Stwierdzono również, że długotrwałe podawanie nadmiarowej ilości kwasu askorbinowego prowadzi u części osób do zaburzeń w obrębie przewodu pokarmowego – bóli żołądka, nudności i wymiotów, biegunki.

Wszelkie objawy nadmiaru szybko ustępują po zmniejszeniu ilości witaminy C.

Źródła

Najlepszym źródłem witaminy C są produkty roślinne – czyli świeże warzywa i owoce. W tabelach poniżej można zapoznać się z zawartością witaminy C w 100 g części jadalnych wybranych produktów spożywczych.

O tych artykułach spożywczych często myślimy, że są bogate w witaminę C, jednak tak nie jest:

Źródła ubogie witamina C (mg)
czosnek12
jabłka9
ogórki8
cebula6
gruszki5
śliwki5
ogórki kwaszone4

Najbogatsze źródła witaminy C:

Bogate źródła witaminy Cwit. C (mg)
owoce dzikiej róży550
czarna porzeczka183
papryka139
brukselka94
truskawki66
poziomki60
cytryny50
pomarańcze49
czerwona porzeczka46

Najwięcej witaminy C dostarczamy sobie jednak z produktów takich jak:

Podstawowe źródła w naszym pożywieniuWit. C (mg)
kapusta czerwona54
kapusta biała48
ziemniaki jesienne30
pomidory23
kapusta kwaszona16
ziemniaki wczesno-wiosenne10

Źródło: H. Kunachowicz, E. Czarnowska-Misztal, A. Szczepańska, A. Ners, Podstawy żywienia człowieka, WSiP 1995

Przyjemna dieta

Witamina zdrowia i młodości, pięknej skóry i zwiększonej odporności – nikogo chyba nie trzeba przekonywać jak ważna jest odpowiednia ilość witaminy C w codziennym życiu. Na talerzu podawana w najbardziej kolorowej formie – zielonych, czerwonych lub żółtych warzyw i owoców, od razu zwiększających atrakcyjność przygotowywanych potraw.

Dla kobiety – witamina C to najprostszy i najtańszy zabieg kosmetyczny jaki może sobie podarować w każdym posiłku.

Zdjęcie: Ambro / FreeDigitalPhotos.net

6 komentarzy

  • Ewa

    czy ktos wie jak przygotowac owoc dzikiej rozy zeby zachowal dlugo duzo vit C?

    • Marta Mikuła-Meyer

      Owoce dzikiej róży można mrozić i wtedy straty są dużo mniejsze niż przy gotowaniu i pasteryzowaniu. Jednak nawet gotowana i pasteryzowana dzika róża (pomimo olbrzymich strat) jest cennym składnikiem witaminy C.

  • Helna

    Zawartość wit C podana w ziemniakach jest dla ziemniaka surowego czy przetworzonego ?

    • Marta Mikuła-Meyer

      Niestety dla surowego — znaczna część więc zostanie utracona, jednak jak przeanalizowano spożywamy ich tak dużo, że stanowią produkt dostarczający w ciągu roku sporo witaminy C.

  • Krystyna

    Najwięcej jagoda czarna zawiera wit C i papryka czerwona tez jest dobrym jej źrodlem.

    • Marta Mikuła-Meyer

      Czarne jagody są zdrowe z wielu powodów, ale witaminy C zawierają tylko 14,7 mg w 100 g — to nie jest oszałamiająco dużo. Zdecydowanie wygrywa czarna porzeczka.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *