Walina

Dla sportowców

Walina jest aminokwasem, który, gdy z jakiegoś powodu spada w organizmie poziom glukozy, jest na nią zamieniany w procesie glukoneogenezy. Ten proces jest bardzo ważny, w sytuacjach ciężkiej pracy fizycznej czy chociażby forsownych ćwiczeń.

 


W takim momencie ludzkie ciało potrzebuje energii i będzie ją czerpało z każdego dostępnego miejsca – może np. sięgnąć (choć to mało ekonomiczne z jego punktu widzenia) po białka tworzące tkankę mięśniową. Jeżeli natomiast dostarczymy mu wcześniej w pożywieniu tzw. aminokwasów glukogennych, w tym m.in. waliny, to dojdzie do jej przemiany w glukozę i tkanka mięśniowa będzie nie tylko bezpieczna, ale również, o co wielu osobom chodzi, dojdzie do wzrostu mięśni. Nic więc dziwnego, że walina swoją nazwę zawdzięcza łacińskiemu słowu „validus” czyli silny – bowiem odpowiednia jej ilość w pożywieniu sprzyja tężyźnie fizycznej i zdrowiu.

Rola

Walina w organizmie człowieka jest niezbędna w wielu bardzo różnorodnych procesach, m.in.:

  • do biosyntezy kwasu pantotenowego, czyli witaminy B5,
  • do wytwarzania energii w mięśniach,
  • do utrzymania równowagi hormonalnej – wpływa bo wiem na poziom hormonu wzrostu,
  • do regulacji metabolizmu, zwłaszcza biosyntezy węglowodanów,
  • do stymulacji wzrostu mięśni,
  • do prawidłowej pracy układu nerwowego,
  • do odbudowy tkanek po chorobie, urazach itp.
  • do prawidłowej pracy systemu immunologicznego.

Niedobór

Zbyt małe ilości waliny mogą powodować:

  • drżenie mięśni,
  • bezsenność,
  • anemię,
  • zaburzenia koordynacji,
  • nadwrażliwość na dotyk,
  • brak łaknienia,
  • spadek masy ciała.

Na niedobory waliny są szczególnie narażone:

  • dzieci stosujące diety eliminacyjne w przebiegu alergii pokarmowej
  • osoby stosujące diety wysokobiałkowe
  • osoby niedożywione

Dużo białka i niedobór?

Dlaczego stosując dietę wysokobiałkową doprowadza się do niedoborów jednego aminokwasu? Jest to związane z tym, że walina uczestniczy w usuwaniu produktów przemiany białek czy też w transporcie azotu (uzyskanego z białek) z wątroby do innych tkanek – i to właśnie sprawia, że dieta obfitująca w białko doprowadza do zwiększonego zużycia waliny.

Ten sam mechanizm – usuwanie nadmiaru azotu z wątroby – pomaga chronić ten ważny dla zdrowia organ w przypadku jego chorób. Nawet w przypadku uszkodzeń spowodowanych alkoholem lub narkotykami można zaobserwować to hepatoprotekcyjne (ochronne dla wątroby) działanie waliny.

Choroba syropu klonowego

Walina związana jest z występowaniem pewnego zaburzenia metabolicznego nazywanego chorobą syropu klonowego. Jest to takie schorzenie dziedziczne, w którym organizm nie potrafi prawidłowo rozkładać aminokwasów rozgałęzionych czyli waliny, leucyny i izoleucyny. Jedną z podstawowych form leczenia jest w tym przypadku specjalna dieta prowadzona pod ścisłym nadzorem lekarza i dietetyka. W związku z tym, że jest to bardzo złożony temat – jadłospis wymaga zastosowania szeregu preparatów białkozastępczych, produktów niskobiałkowych i tylko nielicznych typowych artykułów spożywczych – dokładny opis tej diety zostanie umieszczony oddzielnie.

Nadmiar

Nadmiar waliny może objawiać się przez:

  • mrowienie skóry
  • omamy i halucynacje
  • hipoglikemię
  • zakłócenia pracy wątroby i nerek

Od suplementacji waliną powinny powstrzymać się lub prowadzić ją tylko pod nadzorem lekarskim, osoby ze schorzeniami układu nerwowego – jest to bardzo ważne, ponieważ w niektórych przypadkach np. w stwardnieniu zanikowym bocznym zaobserwowano zwiększoną śmiertelność u osób przyjmujących duże ilości aminokwasów rozgałęzionych, w tym waliny.

Ponadto przy suplementacji ważna jest proporcja pomiędzy trzema aminokwasami waliną, izoleucyną i leucyną, która powinna wynosić 2:1:2.

Źródła

Walina występuje w większych ilościach w:

  • serach,
  • rybach i owocach morza,
  • mięsie,
  • drobiu,
  • jajach,

a dla wegan jej dobrym źródłem są:

  • nasiona sezamu,
  • soczewica,
  • wodorosty (spirulina),
  • soja,
  • orzechy włoskie.

Urozmaicona żywność, niezależnie czy w diecie zawierającej produkty zwierzęce czy też wykluczającej je, jest wystarczającym źródłem waliny. Jej dodatkowa suplementacja, nawet jeżeli prowadzimy aktywny tryb życia, na ogół nie jest potrzebna.

Zdjęcie: zirconicusso / FreeDigitalPhotos.net

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *