Nadwaga w ciąży
Najlepiej byłoby, gdyby w ciążę zachodziły jedynie kobiety o idealnej wadze. Prawda jest jednak taka, że znaczna część kobiet jest daleka od ideału — jedne mają kilkukilogramową niedowagę, z której nie chcą zrezygnować — a inne z kolei noszą kilka, kilkanaście kilogramów za dużo. Każdy z tych stanów stanowi zwiększone ryzyko dla przyszłej mamy i jej dziecka. Dziś napiszę jak zbyt duża waga wpływa na ciążę i jaką dietę w takiej sytuacji najlepiej stosować.
Ryzyko
Nadmiar kilogramów przed ciążą, jak również zbyt duże przybywanie na wadze w trakcie ciąży, jest stanem bardzo niebezpiecznym dla matki i jej maluszka. Przede wszystkim przyszłej mamie zagrażają powikłania ze strony przeciążonego układu krążenia — organizm zmuszony ciężej pracować (zwiększa się objętość wyrzutowa serca o 30–50 ml/min dla każdego 100 g zgromadzonej tkanki tłuszczowej) przyspiesza pracę serca, często dochodzi również do nadciśnienia tętniczego. Zmiany ciśnienia tętniczego mogą spowodować stan przedrzucawkowy, któremu towarzyszy białkomocz — ale również ból głowy, bóle w nadbrzuszu czy zaburzenia ostrości widzenia. Jedynym skutecznym sposobem leczenia jest zakończenie ciąży — często więc lekarze decydują się przyspieszenie porodu i zastosowanie cesarskiego cięcia. Oprócz problemów z układem krążenia, u mam z nadmiarem kilogramów częściej występuje cukrzyca, kamica pęcherzyka żółciowego, żylaki podudzi i stany zapalne dróg moczowych. Sam poród trwa na ogół dłużej niż u kobiet o należytej masie ciała, częściej występują też powikłania poporodowe, zapalenia gruczołów piersiowych i zaburzenia laktacji.
Zdrowie maluszka również jest zagrożone. Dzieci otyłych mam częściej rodzą się z wadami ośrodkowego układu nerwowego (bezmózgowie, przepuklina mózgu i rdzenia), pokarmowego, wadami serca, rozszczepu warg i przepukliną pępkową.
Badania
W 2010 roku przeprowadzono badanie, w trakcie którego u 46 przyszłych mam ze zbyt dużą masą ciała zastosowano dwie różne diety — u jednych niskotłuszczową, a u innych w oparciu o węglowodany o niskim indeksie glikemicznym. Okazało się, że dieta w której zwracano uwagę na węglowodany jest dość skuteczna — nie tylko wydłużyła czas trwania ciąży (tak, że dzieci rodziły się o czasie), ale również zmniejszyła poziom trójglicerydów i cholesterolu we krwi, zmniejszając w ten sposób ryzyko wystąpienia powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego.
Podobne badanie przeprowadzono w 2006 roku, bardziej jednak skupiono się na przyszłym zdrowiu maluszka. Eksperymentowi poddano wtedy większą ilość kobiet — 32 panie stosowały dietę o niskim indeksie glikemicznym, a 30 o wysokim. Zaobserwowano, że dzieci w grupie stosującej dietę o wysokim IG rodziły się wcześniej i były większe, zwiększone było również otłuszczenia ciała noworodka. W takiej sytuacji, gdy rodzi się duży, otłuszczony maluszek istnieje bardzo duże ryzyko wystąpienia u niego otyłości już w pierwszych 2 latach życia, jest więc to bardzo niepokojący wskaźnik.
Indeks Glikemiczny
Opisane powyżej badania wykazują, jak ważne jest, aby przyszła mama wybierała węglowodany o niskim indeksie glikemicznym. Jest to tym bardziej ważne, że 55 — 65% energii w diecie ciężarnej powinno pochodzić z węglowodanów. Nie zawsze jednak mamy pod ręką tabele pokazujące jaki dany produkt spożywczy ma indeks. Warto więc zapamiętać krótką listę produktów zalecanych, są to:
- grube kasze — gryczana, pęczak,
- ciemny i dziki ryż,
- razowe pieczywo, bardzo zdrowy jest chleb orkiszowy, pumpernikiel,
- warzywa (świeże, spożywane na surowo),
- makaron (ale tylko gotowany al dente, bardzo polecany jest również makaron pełnoziarnisty),
- niektóre owoce: świeży ananas, truskawki, żurawina, śliwki, jabłka, cytrusy, czereśnie, wiśnie,
- kiełki (soi, pszenicy, rzeżuchy).
Świeże soki
W diecie kobiety ciężarnej bardzo ważne jest dostarczanie składników mineralnych i witamin, umożliwiających odpowiedni rozwój maluszka. Często wydaje się nam, że zwiększone zapotrzebowanie na te substancje można zbilansować jedynie poprzez zwiększenie objętości posiłków. Nic bardziej błędnego. Wystarczy wprowadzić większe ilości warzyw i owoców podawanych w formie świeżo wyciśniętych soków, częściej sięgać po naturalne „tabletki” witaminowe czyli kiełki, orzechy i pestki.
Warto pytać
W trakcie ciąży bardzo ważne jest stosowanie pełnowartościowej diety, dlatego odchudzanie (nawet przy dużej otyłości) to zły pomysł. Dla dobra maluszka należy spożywać bogate w składniki odżywcze posiłki, o odpowiedniej do danego trymestru kaloryczności. Jeżeli ciężarna cierpi z powodu zbyt dużej ilości kilogramów i nie potrafi sama zbilansować swojego jadłospisu, warto aby udała się do dietetyka znającego tematykę żywienia ciężarnych i szkolącego się w tym temacie.
Zdjęcie: Stuart Miles / FreeDigitalPhotos.net