Jod
W ciąży
Odpowiednia podaż jodu w ciąży jest bardzo ważna, jest on niezbędny do kształtowania mózgu, zawiązków zębów i układu kostnego maluszka. Jego niedobór może powodować u płodu choroby układu nerwowego i zaburzeń wzrostu, natomiast nadmiar jest przyczyną chorób tarczycy. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie zasad lekarza ginekologa i unikanie samodzielnego wprowadzania preparatów bogatych w witaminy i minerały w diecie przyszłej mamy.
Podczas dojrzewania
Jod jest niezbędny od osiągnięcia dojrzałości narządów płciowych dziewcząt i chłopców — warto więc pamiętać o rybach w diecie naszych nastoletnich pociech.
A później… harmonizuje system hormonalny kobiet, wpływa na funkcjonowanie jajników, reguluje miesiączkę, a nawet podnosi płodność kobiet.
Czy wiecie, że…
odpowiednia podaż jodu w posiłkach i powietrzu nasila popęd płciowy i wytwarzanie plemników.
Na diecie
Hormony tarczycy regulują przemianę materii – przyspieszają spalanie glukozy, tłuszczu, węglowodanów, tlenu – a są to takie reakcje, które prowadzą do zwiększenia prędkości przemiany materii i w efekcie do spadku wagi. Nie oznacza to jednak, że podczas diety odchudzającej sięgamy po magiczne tabletki z jodem (suplementacja jodem możliwa jest tylko pod nadzorem lekarza). Jeżeli chcemy zgubić kilka kilogramów, częściej sięgajmy po ryby morskie.
Rola
Jod w organizmie człowieka stanowi:
- składnik hormonów tarczycy (tyroksyny i trijodotyroniny), a poprzez te hormony przyspiesza syntezę białek i tłuszczów,
- reguluje temperaturę ciała, pracę mięśni, układu nerwowego i krążenia,
- jest niezbędny do prawidłowego wzrostu,
- jest niezbędny do osiągnięcia dojrzałości płciowej,
- reguluje przemiany energetyczne,
- pomaga w utrzymaniu zdrowej skóry, włosów, paznokci i zębów.
Niedobór
Niedobór jodu prowadzi do:
- spowolnienia zapamiętywania i uczenia się,
- spowolnienia wzrostu,
- spowolnienia rozwoju fizycznego w okresie pokwitania,
- utrudnienia utrzymanie ciąży,
- zaburzeń cykli miesięcznych,
- niedoczynności tarczycy – związanych z nią z nią: woli prostych, osłabienia metabolizmu i związanego z nim przyrostu masy ciała, osłabienia funkcji rozrodczych, a nawet bezpłodności,
- u dzieci – spowolnienia, a nawet upośledzenia umysłowego.
Nadmiar
Nadmiar jodu jest również niekorzystnym zjawiskiem, związanych z:
- nadczynnością tarczycy,
- wzmożona czynnością gruczołów śluzowych,
- nudnościami,
- wymiotami,
- biegunką.
Źródła
Dobrym źródłem jodu w codziennej diecie jest:
- jodowana sól kuchenna,
- ryby morskie,
- algi morskie,
- warzywa z gleb bogatych w jod – szpinak, szparagi, jarmuż, cebula, rzepa, pomidory,
- i niekoniecznie kulinarne, ale bardzo dobre źródło – powietrze okolic nadmorskich.
Spożywanie nadmiernych ilości soli jest niewskazane, dziennie powinniśmy dodawać jej nie więcej niż łyżeczkę do wszystkich potraw. Możemy jednak, przechowując odpowiednio sól kuchenną, zmniejszyć utratę zawartego w niej jodu, stosując się do prostych zasad: pojemnik na sól powinien być zamknięty i nieprzezroczysty i powinien znajdować się w miejscu o niskiej temperaturze.
Czy wiesz, że…
spożywając duże ilości kapusty, brukselki, soi, brokułów, kalafiora możesz doprowadzić do niedoboru jodu, gdyż zawierają czynniki wolotwórcze. Gotowanie zmniejsza ilość tych czynników o ponad 30%.
Dieta
Dieta jest wystarczającym źródłem jodu, nawet w Europie mimo, że jej gleby są ubogie w ten minerał. Jeżeli spożywamy zalecane ilości soli, w jadłospisach uwzględniamy ryby, a u wegetarian – algi morskie, niedobór tego składnika nie powinien wystąpić. W przypadkach wystąpienia chorób tarczycy należy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza endokrynologa. Warto również udać się do dietetyka, który ustali jadłospis zgodny ze zmienioną „prędkością” przemiany materii – tak aby nie dopuścić do powstawania i pogłębiania nadwagi lub niedowagi.
Zdjęcie: Paul / FreeDigitalPhotos.net