Zasady żywienia

Przygnębienie, rozdrażnienie, smutek, złość, niepokój – emocje zwykle kojarzymy z umysłem i duszą, nie kuchnią i dietą. Często jednak, w chwilach złego nastroju, sięgamy po czekoladę, coś słodkiego, kalorycznego i choć na chwilę poprawiającego samopoczucie. Czy są jednak w kuchni jakieś produkty o których moglibyśmy powiedzieć, że leczą również duszę? Które czynią nas szczęśliwszymi? Które ułatwią koncentrację i pomogą zapamiętywać?

Serotonina – na szczęście

Na szczęście dajemy znajomym słoniki, znajdujemy czterolistne koniczynki, wieszamy podkowy na ścianach, sięgamy po czekoladę i słodycze – bo co prawda nie żyjemy po to aby jeść, ale to jedzenie jest jednak bardzo przyjemne. Choć nie zdajemy sobie z tego sprawy, nasz organizm z węglowodanów (czyli cukrów) i tryptofanu (aminokwasu) produkuje serotoninę, czyli hormon tkankowy odpowiedzialny za poprawę nastroju, zwiększenie uczucia przyjemności, a nawet osłabienie odczucia bólu.

Szczupła czy szczęśliwa?

Jak więc wybrać – szczupła czy szczęśliwa? — iście tragiczny wybór. Nie musimy jednak go dokonywać, bowiem serotoninę można wyprodukować z węglowodanów złożonych, czyli również tych które sprzyjają utrzymaniu szczupłej sylwetki – pełnoziarnistych produktów zbożowych, warzyw.

Dieta nie dostarczająca węglowodanów lub/i białek (tryptofanu) może prowadzić do ograniczenia produkcji serotoniny. Możemy czuć wtedy zdezorientowanie, bezsenność, agresję, popadać w skrajne nastroje – od euforii do apatii, od złości po flegmatyczność.

Witaminy i składniki mineralne

Ilość spożywanych witamin oraz składników mineralnych znacząco wpływają na nasze umiejętności psychiczne i emocje:

• witamina B₁ – brak objawia się przemęczeniem, osłabieniem, zaburzeniami pamięci i koncentracji,
• kwas pantotenowy – brak doprowadza do trudności w zapamiętywaniu, utrudnia skupienie się, prowadzi do rozdrażnienia,
• witamina H (biotyna) – niedobór powoduje rozdrażnienie, apatię, nerwowość i lękliwość, może również prowadzić do depresji,
• witamina E – awitaminoza osłabia koncentrację,
• witamina B₆ – niedobór utrudnia skupienie się, zapamiętywanie, prowadzi do bezsenności, jak również depresji,
• niacyna – brak związany jest z trudnościami w zapamiętywaniu, niepokojem, nagłymi wybuchami złości, jak również depresją,
• kwas foliowy – przy niedoborze obserwuje się chroniczne zmęczenie, zaburzenia snu, roztargnienie i kłopoty z pamięcią – jest niezbędny do produkcji serotoniny,
• jod – jego brak prowadzi do spowolnienia uczenia się i zapamiętywania,
• magnez – niedobór objawia się nadpobudliwością nerwową.

Używki

Aby polepszyć nastrój często sięgamy po mocną kawę, herbatę oraz napoje pobudzające. W umiarkowanych ilościach produkty te polepszają koncentrację, usuwają zmęczenie oraz polepszają nastrój. Niestety spożywane zbyt często źle wpływają na nerwy, wypłukują z organizmu składniki mineralne i witaminy, przyczyniając się do problemów z zapamiętywaniem i koncentracją. Ponadto duża część tych produktów jest bardzo słodka – a cukry proste najpierw co prawda podnoszą ilość glukozy we krwi, ale po dość szybkim czasie jej poziom spada, a osoba taka czuje się znużona i rozdrażniona.

Tłuszcze ryb i oleje

Kwasy tłuszczowe typu omega‑3, zawarte w rybach oraz olejach roślinnych, wpływają na stabilność ludzkiego nastroju, chronią przed rozwojem depresji, zwiększają zdolności intelektualne człowieka oraz obniżają uczucie agresji i gniewu w momentach stresowych. Z tego powodu warto używać olejów roślinnych i przynajmniej kilka razy w tygodniu jeść tłuste ryby, takie jak tuńczyk, makrele, łosoś, śledzie czy sardynki.

W przeprowadzonych badaniach wykazano, że kwasy omega‑3 wpływają na pracę mózgu, w obszarach odpowiedzialnych za emocje i nastrój, a niedobór tych składników prowadzi do zaburzeń pracy tych struktur, objawiających się m.in. depresją.

Dieta a nastój

Warto pamiętać, że codzienne posiłki wpływają na nasze samopoczucie, na odczucie wewnętrznej równowagi i spokoju. Spożywanie warzyw, pełnoziarnistych produktów zbożowych, ryb i olejów roślinnych – czyli zrównoważona, różnorodna dieta – to gwarant nie tylko zdrowia, ale również dobrej kondycji psychicznej.

Zdjęcie: Ambro / FreeDigitalPhotos.net